- ACHAJA
- ACHAJAtriplici notione sumitur. Primo, est Graeciae regio, quam Ptol. Helladem. Plin. Iunior Graeciam vocat. Terminatur a septententrione Thessaliâ iuxta amnem Sperchium, sinum Maliacum, et Oetam montem. Ab occasu Acheloô amne, ultra quemmox Epiri tractus incipit. Ab oriente nonnihil in Septentrionem reflecitur et Aegaeô ac Myrtoô mari pulsatur, usque ad Suinum promontorium. A Meridie, illi Peloponnesus obicitur, et isthmô quinque mill. pass. latô, cum Peloponnesô coniungitur. hodie Livadia vocatur in recentibus tabulis. Achaiam autem dictam volunt, vel ἀπὸ τοῦ ἀχους, a dolore, propter crebram aquarum inundationem, vel ab Achaeo rege, ut placet Etymologo. Secundo, Achaia est Peloponnesi reguncula, quae a Ptolemaeo Propria cognominatur, ad differentiam alterius illius Achaiae, quam Ε῾λλάδα vocari diximus. In fluv. eius Slemno lotos amorum pristinorum oblivisei, tradit Pausan. l. 7. Vocatur et aliis nominibus Ionia, Ias, et Olenus Diodoro Sic. Aegialos Pausan. et Plinio, l. 4. c. 5. idque vel ab Aegialo rege, vel propter urbes in littore dispositas, ude incolas Pelasgos Aegialeis, i. e. littorales appellatos scribit Herodot. in Polyhymn. qui Danaam dictam quoque tradit, unde Graeci Achaei, Achivi, et Danai dicti: Romaniam altam nunc appellari scribit Iac. Castaldus. Describitur a Plinio l. 4. c. 5. et Pausan. in Achaicis. Hodie sub Turcicô iugô, perpetuis bellis exinanita. Tertio, Achaia aliquando usurpatur pro totâ Peloponnesô, nunc vulgô Morea. Hinc Apuleius Metam. 6. Lacedaemoniam in Achaiâ collocat. Huius praecipuas urbes eleganti carmine complectitur Ovid. l. 6 Metam. Fab. 8.Finitimi proceres coeunt, urbesque propinqueOravêre suos ire ad solatia reges.Argosque, et Sparte, Pclopeiadesque Mycenae,Et nondum torvae Calydn invisa Dianae,Orchomenosque serox, et nobilis aere Corinthos.Messenaque ferax, Patraeque, humilesque Cleonae,Et Nelêa Pylos, nec adhuc Pittheia Traezen,Quaeque urbes aliae bimari clauduntur ab Isthmô.In Achaiam hanc. Sabaudicae Familiae ius quaesitum, matrimoniô Philippi Thomae filii et Isabellae de Villehardovin, quae filia et haeres Guilielmi Principis Achaiae atque Moreae fuit, et, cum PHilippo nuberet, iam vidua Philippi Andini et Florentii Hannonii fuerat, Philippum autem Carolus Andinus bellô vexavit A. C. 1306. ut promitterer, principatus hos se vendere velle, quod et Factum. Sed nepos eius Amedeus recuperandis avitis principatibus, Bullâ ad id impetratâ a Pontifice A. C. 1387. cum Venetis foedus pepigit. Verum conatus eius successu caruêre: frater vero illius Ludovicus, cum prole careret, exgtinctus A. C. 1418. Amedeum Ducem heredem reliquit, ad cuius posteros ac successores praetensio continuata: unde in Scuti Sabaudici ultimi Ordinis primâ areâ areâ tres baltheos coccineos deferente Achaiam hodieque notari volunt, momente Spenerô Artis Herald. Parte Spec. p. 339. §. 31. Vide et Limneaum Iur. Publ. l. 5. c. 14. 17. Imo et sumitur Achaia pro omnibus regionibus, quae se concilio Achaico adiunxerunt; et a Romanis in provinciam redactae, commune hoc Achaiae nomen sortitae sunt, quae libertate donata a Domit. Nerone, Plin. l. 4. c. 5. et 9. mersa, Plin. l. 2. c. 90. etc. De Vinô Achaicô vide Plin. l. 14. c. 18 Fuit etiam Achaia Rhodi insulae urbs, a Solis filiis condita. Diodor. Sic. l. 5. Cuius etiam meminit Athenaeus. Item Messeniae fons, prope Dorium urbem. Pausan. Item civitas Cretae. Gesner. etc. Vide et Achivi.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.